Jeśli planujesz sprzedaż domu, wynajęcie nieruchomości lub właśnie zakończyłeś budowę albo modernizację budynku, musisz posiadać świadectwo charakterystyki energetycznej. To nie jest kwestia wyboru, lecz obowiązek wynikający z przepisów prawa. Dokument ten ocenia, ile energii potrzebuje Twój budynek do codziennego użytkowania, a jego brak przy podpisywaniu umowy sprzedaży lub najmu może skutkować sankcjami finansowymi. W tym artykule dowiesz się, co zawiera certyfikat energetyczny, kiedy jest wymagany i z jakimi kosztami trzeba się liczyć.
Co zawiera świadectwo charakterystyki energetycznej?
Certyfikat energetyczny budynku to dokument, który w sposób uporządkowany i przejrzysty przedstawia informacje na temat zużycia energii oraz emisji CO₂ związanej z eksploatacją budynku. Zawiera zarówno dane techniczne, jak i zalecenia, które mogą pomóc właścicielowi w poprawie efektywności energetycznej. Na jego podstawie można ocenić, jak budynek wypada na tle innych obiektów pod względem zapotrzebowania na energię.
W części opisowej znajdują się podstawowe dane identyfikacyjne nieruchomości – adres, typ budynku, rok budowy oraz jego przeznaczenie. Następnie dokument przechodzi do charakterystyki energetycznej, w której kluczowe miejsce zajmuje klasa energetyczna. Jest ona określana w skali od A+ (najbardziej energooszczędna) do G (najmniej efektywna), co daje prosty i szybki obraz jakości energetycznej budynku.
Istotnym elementem świadectwa są wskaźniki energetyczne:
- EP – zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną,
- EK – zapotrzebowanie na energię końcową,
- EU – zapotrzebowanie na energię użytkową.
Oprócz tych wskaźników uwzględniono także poziom emisji CO₂, informacje o zastosowanych instalacjach (ogrzewanie, wentylacja, chłodzenie, przygotowanie ciepłej wody) oraz udział energii ze źródeł odnawialnych w ogólnym bilansie energetycznym budynku. W certyfikacie opisano także powierzchnię ogrzewaną i chłodzoną, a także zastosowaną metodologię obliczeń.
Na końcu znajdują się zalecenia dotyczące możliwych usprawnień – takich jak docieplenie ścian, wymiana stolarki okiennej czy montaż instalacji wykorzystujących odnawialne źródła energii. Chociaż nie są one obligatoryjne, mogą znacząco obniżyć koszty eksploatacyjne w przyszłości.
Kiedy świadectwo energetyczne jest wymagane?
Obowiązek posiadania certyfikatu energetycznego dotyczy kilku precyzyjnie określonych sytuacji, które ustalono w 2023 roku. Przede wszystkim dokument musi zostać przekazany nabywcy lub najemcy nieruchomości przy finalizacji umowy sprzedaży bądź wynajmu. Obowiązek ten obejmuje zarówno domy jednorodzinne, jak i poszczególne lokale mieszkalne. Brak przekazania świadectwa może skutkować karą finansową, a także konsekwencjami cywilnoprawnymi.
Drugim przypadkiem, w którym świadectwo jest obligatoryjne, jest zakończenie budowy nowego domu lub jego istotna modernizacja. W takiej sytuacji świadectwo charakterystyki energetycznej trzeba dołączyć do dokumentacji składanej przy zgłoszeniu zakończenia budowy lub przy ubieganiu się o pozwolenie na użytkowanie. Ponadto, jeżeli w budynku przeprowadzono prace modernizacyjne mające wpływ na jego efektywność energetyczną – takie jak docieplenie ścian czy wymiana źródła ogrzewania – wymagane jest sporządzenie nowego certyfikatu, który uwzględni wprowadzone zmiany.
Ile kosztuje certyfikat i kto może go wystawić?
Koszt uzyskania świadectwa charakterystyki energetycznej w 2025 roku zależy głównie od rodzaju budynku, jego wielkości oraz dostępności dokumentacji projektowej. Dla właścicieli domów jednorodzinnych ceny wahają się zazwyczaj w okolicach 1000 zł brutto, przy założeniu, że budynek ma typową powierzchnię i kompletną dokumentację techniczną. W przypadku budynków wielorodzinnych, gdzie konieczne jest przeanalizowanie większej liczby lokali i bardziej złożonych systemów instalacyjnych, koszty są odpowiednio wyższe. W praktyce mogą zaczynać się od około 2500 zł brutto, a średni koszt często przekracza 3000 zł. Ostateczna cena zależy tutaj od liczby lokali, kondygnacji oraz stopnia skomplikowania układów grzewczych czy wentylacyjnych.
Warto dodać, że osoby modernizujące swoje domy mogą skorzystać z programu „Czyste Powietrze”. W jego ramach możliwe jest uzyskanie dofinansowania na wykonanie audytu energetycznego, co realnie obniża koszt uzyskania świadectwa. Skorzystanie z takiego wsparcia bywa korzystne szczególnie wtedy, gdy planowane są prace termomodernizacyjne.